De staat van de boer: Nationaliseer de grond!
De dynamiek is uit de landbouw. Nieuwe intreders komen vrijwel niet meer voor. Simpelweg omdat de grond te duur en de pachten te hoog zijn. Véél te hoog. Dat maakte de boerenstand tot een inteeltgemeenschap, met een LTO als behoeder van diegenen die het geijkte model kiezen om te kunnen overleven in de huidige marktverhoudingen: schaalvergroten en bij het minste geringste vragen om overheidssteun als het groeimodel weer eens hapert.
Niet de minsten zijn het die vaststellen dat een factoreconomie waarin kapitaal, arbeid, grond en pacht verhandelbaar zijn geworden het risico loopt van die terugval in dynamiek en tenslotte zelfs tot achteruitgang van de gehele sector. Iets wat we nu in feite meemaken nu de gangbare sector steeds minder op eigen benen blijkt te kunnen staan en macht steeds meer geconcentreerd is bij weinigen. Lees eens ‘De onzichtbare hand’ van Bas van Bavel of leg je oor te luisteren bij het kadaster. Als geen ander constateert die organisatie de teloorgang van onze landbouwsector, en zij maakt zich daar ernstig zorgen over.
De grondprijzen zijn de laatste 30 jaar geëxplodeerd, niet in de laatste plaats door (lokale) overheden die zelf mee gingen doen in grondspeculaties wat een aanjagende invloed had op de prijs. In de slipstream van deze exorbitante grondprijzen zijn ook de pachtprijzen meer dan noodzakelijk verhoogd. Verhurende landschappen en grote verpachters weten langzamerhand van gekkigheid niet meer wat ze met al dat geld aan moeten en beginnen van lieverlee zelf allerlei fancy bedrijven op te zetten. Tot verdriet van ploeterende kleine bedrijven die dit soort ontwikkelingen uit eigen zak moeten bekostigen.
Ooit was er een tijd dat de sociaaldemocratie maar ook delen van confessionele partijen, als de CHU, voorstander waren van nationalisatie van de grond en daarmee de producenten en de markt wilden beschermen. Het is de hoogste tijd om deze mogelijkheid terug te brengen in het debat. We weten nu dat (ook nieuwe) boeren best milieuvriendelijk willen zijn, best wel met de natuur willen optrekken, best wel een meer dan gemiddelde arbeidsweek willen maken als er maar wat tegenover staat. En dan bedoel ik niet dat ze betaald moeten worden voor elke akkerrand, houtwal of slootje. Wat een doodlopende weg is die denkrichting! Nee, geef nieuwe jonge boeren en tuinders een kans in vernieuwende kleinschaligheid op basis van redelijke pachtprijzen van grond in handen van de overheid, dát is wat er nodig is. Die natuur krijg je er in kleinschaligheid gratis bij. Mijn eigen Hof van Twello is er een schitterend voorbeeld van. En maak je over de productie zelf geen zorgen. 70% van alle voedsel in de wereld wordt geproduceerd door kleinschalige bedrijven en de hoogste producties per m2 worden, inderdaad, in die kleinschalige bedrijven gerealiseerd. Alle doemverhalen uit Wageningen en omstreken ten spijt.
Twello
Ir. Gert Jan Jansen
New Economy, een kijkje in de keuken van Jan Rotmans
Op 2 november waren we op het BT Event Next Economy in Lelystad. Mensen uit het bedrijfsleven, de overheid, scholen en NGO’s onder sponsoring van de ABN-AMRO bank discussieerden daar over ‘de economie van morgen’.
Deventer heeft een lokale voedselstrategie nodig
In plaats van dat Deventer zich druk maakt om nóg een biologische bezoekboerderij, op het Linderveld deze keer, zou ze ruimer mogen kijken: werk gericht aan een lokale voedsel strategie en help bij het invullen
Ingezonden brief van Gert Jan, geplaatst in de rubriek Opinie van Trouw
Hulde aan Bernadette Bijman Kroon voor je ware stuk over stadslandbouw. Iedereen die zich echt bezig houdt met primaire productie zal jouw visie dat stadslandbouw die pretendeert een substantiële bijdrage aan de voedselvoorziening in grote
Bij het afscheid van Jan Douw van der Ploeg
Jan Douwe van der Ploeg was hoogleraar sociologie in Wageningen. Hij heeft het onderzoek van zijn voorganger, professor Hofstede voortgezet en aangetoond dat ook kleine agrarische bedrijven zeer wel een toekomst kunnen hebben. Hij wierp
Waarom doen we dit?
Waarom doen we op de Hof van Twello wat we doen. Dat is de hamvraag. Laten we bij het begin beginnen. In 2004 kregen wij in pacht het beheer over een vervallen boerderij en huis.
We weten het wel, maar hoe nu verder?
Er wordt veel geschreven over ongelijkheid de laatste jaren. Boeken van Piketty en Bregman gaan als warme broodjes over de toonbank. We, de intellectuele belezen middenklasse, zo typeer ik mezelf dan maar, we zijn massaal
Ingezonden brief (Volkskrant – niet geplaatst)
Niet geplaatste Ingezonden brief naar de Volkskrant n.a.v. Zwaargewicht met uitgesproken mening. 28 januari 2014. Louise Fresco benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur van Wageningen Universiteit en Research Center. Fresco is net als
Gert Jan Jansen over de Nieuwe Meente Hof van Twello
Video over de Nieuwe Meent Hof van Twello
Moderne Groene Educatie
Moderne Groene Educatie In de 70-er jaren van de vorige eeuw kwam de groene educatie opzetten: voorlichting aan burgers over de natuur. De overheid stak daar veel geld in omdat ze constateerde dat de burger